Το θρυλικό σκηνοθετικό ντεμπούτο του Dario Argento με τον υπέροχο τίτλο κατέχει περίοπτη θέση στην ιταλική σκηνή τρόμου και ειδικότερα στα giallo. Με αυτό το φιλμ χορηγήθηκε ουσιαστικά η απαραίτητη ένεση στις αρτηρίες της ιταλικής σκηνής ώστε αυτή να ξεσπάσει μέσω μιας ισοπεδωτικής επίθεσης giallo ταινιών που κατέκλυσαν την δεκαετία του 70, κερδίζοντας χιλιάδες fans και μια εξέχουσα θέση στο παγκόσμιο σινεμά τρόμου. Εμπνευσμένος από την αστυνομική λογοτεχνία της εποχής καθώς και από το θρυλικό «Blood and Black Lace» (1964) του πατέρα των giallo Mario Bava, ο Argento αξιοποιεί τα χρήματα που του εξασφάλισε ο ευκατάστατος πατέρας του δημιουργώντας μια πρωτοποριακή ταινία χιτσκοκικού τύπου ενθουσιάζοντας κοινό και κριτικούς.
Βίαιοι φόνοι συγκλονίζουν τη Ρώμη. Ο Sam είναι ένας αμερικανός συγγραφέας που ζει στην πόλη με τη φιλενάδα του Giulia. Ένα βράδυ καθώς περπατά στους σκοτεινούς δρόμους της πόλης γίνεται μάρτυρας της βίαιης επίθεσης ενός μαυροντυμένου παρανοϊκού εναντίον μιας κοπέλας σε μια γκαλερί. Ο Sam καλεί την αστυνομία ευτυχώς έγκαιρα και η κοπέλα γλιτώνει το θάνατο -βαριά τραυματισμένη όμως- από το μαχαίρι του δράστη. Ο Sam ως σημαντικός μάρτυρας δεν μπορεί να φύγει πλέον από την πόλη και μάλιστα αρχίζει να παθιάζεται με την έρευνα για τον φονιά. Επαναφέρει συνεχώς στη μνήμη του την επίθεση στη γκαλερί υποψιασμένος ότι κάποιο σημαντικό στοιχείο του έχει διαφύγει. Όσο όμως προσπαθεί να φτάσει στον μανιακό, τόσο περισσότερο θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του και της κοπέλας του.
Στο «The Bird with the Crystal Plumage» (ιταλικός τίτλος: L’uccello dalle piume di cristallo) o Argento ξεδιπλώνει όλα εκείνα τα στοιχεία που τον χαρακτήρισαν και τον ανέδειξαν στο χώρο του τρόμου. Καθιερώνει το σκοτεινό image του φονιά (παρμένο από το «Blood and Black Lace»). Εισάγει όμορφα και εξεζητημένα εικαστικά στοιχεία όπως πίνακες ζωγραφικής και απόκοσμα αγάλματα που κοσμούν τα πλάνα του. Υιοθετεί ένα έξυπνο μοντάζ με αναδρομές στο παρελθόν. Ενίοτε προσθέτει και μερικές πινελιές σεξουαλικής φύσης χωρίς να ξεφεύγει όμως από τα φυσιολογικά πλαίσια. Επενδύει τις στιγμές τρόμου με το κατάλληλο μουσικό θέμα που έχει τη σφραγίδα του τεράστιου Ennio Morricone ο οποίος έβαλε τη στάμπα του σε αρκετά παρόμοια φιλμ. Εν τέλει ο Argento εκτοξεύει τη δουλειά του ολοκληρώνοντάς την με πρωτότυπο και απίστευτα ανατρεπτικό στιλ. Ο Ιταλός σκηνοθέτης βασίζεται ιδιαίτερα στην τεχνική της παραπλάνησης του θεατή κι αυτό το πετυχαίνει περίφημα εδώ, όπως και στα περισσότερα έργα του που ακολούθησαν.
Το «The Bird with the Crystal Plumage» έτυχε μεγάλης αναγνώρισης και εμπορικής επιτυχίας. Το περιοδικό Empire το κατέταξε στη 272η θέση στην λίστα του με τις 500 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών ενώ στην Ιταλία απέφερε έσοδα 1.650.000.000 λιρών, το διπλάσιο δηλαδή του ποσού για το κόστος παραγωγής του.
Η ταινία δεν είναι απαλλαγμένη από κάποια λίγο πολύ αναμενόμενα μειονεκτήματα της εν λόγω σκηνής όπως οι μέτριες συχνά ερμηνείες ή το προβληματικό ντουμπλάρισμα. Αν υπάρχει εδώ κάποιο πρόσθετο μειονέκτημα θα το εντοπίζαμε στον εξαιρετικά μικρό αριθμό υπόπτων και στην πεζή εξήγηση του κινήτρου του μανιακού. Οι φόνοι θέλουν να δείχνουν βίαιοι αλλά προς το παρόν ο Argento αυτοσυγκρατείται και δεν προσφέρει τα γραφικά λουτρά αίματος που συνηθίσαμε σε επόμενες δουλειές του. Μπορεί το «The Bird with the Crystal Plumage» να μην είναι η καλύτερη ταινία του Ιταλού μετρ αλλά σίγουρα είναι η πιο καθοριστική από ιστορική άποψη τόσο για τον ίδιο όσο και για την σκηνή των giallo. Η επιρροή της είναι αναντίρρητη και δικαίως θεωρείται «ορόσημο».
Θετικά: Καλογραμμένο σενάριο με έξυπνες τεχνικές παραπλάνησης και μπόλικες στιγμές αγωνίας, θεσπέσια διακοσμητικά στοιχεία, πρωτοποριακές τεχνικές από έναν σπουδαίο και επιδραστικό σκηνοθέτη, η καταπληκτική μουσική του Morricone που μας γοητεύει ακόμα μια φορά.
Αρνητικά: Κάποιες μέτριες ερμηνείες, ελαττωματικό ντουμπλάρισμα, μικρός αριθμός υπόπτων.
Συμπέρασμα: Ταινία σταθμός για την ανάπτυξη ενός ολόκληρου ιδιώματος – του giallo που έδωσε άλλον αέρα στην ιταλική σκηνή. Απαραίτητη για τους φίλους του είδους, ιδανική για να ξεκινήσουν την αναζήτησή τους στα giallo όσοι ενδιαφέρονται.
Βαθμός:
Gore:
👆 Οι καλύτερες σκηνές (spoilers):
- Η δυναμική σεκάνς του χτυπήματος του φονιά στην γκαλερί. Από τη μία έχουμε τον εφιάλτη της τραυματισμένης κοπέλας κι από την άλλη το άγχος του πρωταγωνιστή να τη βοηθήσει πίσω από τη τζαμαρία το συντομότερο. Κι όλα αυτά εκτυλίσσονται στο επιβλητικό περιβάλλον της γκαλερί με τα απόκοσμα εκθέματα κατά τη νύχτα. Ευφυής σύλληψη του Argento!
- Το απρόβλεπτο φινάλε όπου ο Argento ξεδιπλώνει το πλούσιο ταλέντο του επιδεικνύοντας πόσο αριστοτεχνικά μπορεί να παραπλανήσει το κοινό του.