Προτού η σκηνοθετική καριέρα του Steven Spielberg εκτοξευτεί από καρχαρίες, εξωγήινους, δεινόσαυρους και το Ολοκαύτωμα συναντάμε ένα χαμηλότερου προφίλ λαβράκι ονόματι «Duel» από τον νεαρό τότε σκηνοθέτη. Ήδη από αυτό το θρίλερ αγωνίας ο Spielberg ξεδιπλώνει δειλά δειλά το τεράστιο ταλέντο του με μια στιβαρή σκηνοθεσία γεμάτη περίτεχνες και ευφυείς σκηνές που καθηλώνουν.
Όσο απλή είναι η υπόθεση του «Duel» άλλο τόσο συναρπαστική είναι η κινηματογραφική πραγμάτωσή της. Ένας επαγγελματίας πωλητής ταξιδεύει σε επαρχιακό αυτοκινητόδρομο με το αμάξι του για να βρεθεί κυνηγημένος από ένα θηριώδες φορτηγό που μετατρέπει το ταξίδι του σε εφιάλτη δίχως τέλος. Στο ρόλο του κυνηγημένου ο Dennis Weaver γνωστός από διάφορες αμερικάνικες τηλεοπτικές σειρές.
Βασικό συστατικό της τηλεταινίας αυτής είναι το σασπένς που κορυφώνεται όσο περνούν τα λεπτά. Έξυπνες τεχνικές υιοθετούνται για την ενίσχυση της αγωνίας και της έντασης. Τέτοιες είναι π.χ. τα κοντινά πλάνα σε μέρη των οχημάτων, οι εσωτερικοί μονόλογοι του πρωταγωνιστή και η αφανής προσωπικότητα του οδηγού του φορτηγού. Ειδικά το τελευταίο τέχνασμα καθιστά το φιλμ ακόμη πιο μυστηριώδες και σουρεαλιστικό.
Το «Duel» άφησε μια μικρή κληρονομιά αφού πλάνα του έχουν χρησιμοποιηθεί και σε άλλα φιλμ όπως στην τηλεοπτική σειρά «The Incredible Hulk» και στην ταινία «Torque» (2004).
Το «Duel» θα μπορούσε να θεωρηθεί εύκολα μικρός άθλος αν λάβουμε υπόψη ότι ξεκίνησε ως ιστορία στο Playboy, και μετά την τηλεοπτική της μορφή, ο Spielberg παρακινημένος από την Universal πρόσθεσε επιπλέον χρόνο ώστε να παιχτεί τελικά και στις κινηματογραφικές αίθουσες. Ο ξέφρενος ρυθμός είναι φυσικά αυτονόητος και μάλιστα χωρίς να φθίνει ο ρεαλισμός. Το φινάλε καρφώνει το βλέμμα στην οθόνη με το καταιγιστικό οπτικό του θέαμα – σφραγίδα του μεγάλου σκηνοθέτη.
Ελάχιστες είναι οι στιγμές που η χειμαρρώδης εξέλιξη σε αφήνει να ανασάνεις και αυτές λειτουργούν ως απαραίτητο διάλειμμα για τον ανεμοστρόβιλο που ακολουθεί. Το φορτηγό του μανιακού αναδεικνύεται ως ένας από τους πιο πρωτότυπους και απειλητικούς «κακούς» στον κόσμο των θρίλερ, μοιάζοντας πραγματικά ασταμάτητος.
Αξίζει και με το παραπάνω να αναζητήσετε το «Duel» ακόμα κι αν σήμερα μπορεί να φαίνεται υπερβολικά παλιομοδίτικο. Πρόκειται για χαρακτηριστικό παράδειγμα ταινίας που επιβεβαιώνει ότι ακόμα και μια απλή στη σύλληψη ιδέα μπορεί να αξιοποιηθεί επιτυχώς αρκεί ο τιμονιέρης να διαθέτει την απαραίτητη σκηνοθετική ευφυΐα. Και σίγουρα κανείς δεν το αρνείται αυτό για τον Spielberg που στην πρώιμη περίοδό του έφτιαξε ένα φοβερά ψυχαγωγικό θρίλερ. Αν μη τι άλλο θα σας κάνει πιο επιφυλακτικούς με τα φορτηγά στις εθνικές οδούς…
Θετικά: Ξέφρενος ρυθμός, πολύ υψηλά επίπεδα αγωνίας, πρωτότυπος «κακός», ευρηματική σκηνοθεσία.
Αρνητικά: Η έλλειψη απαντήσεων…που ίσως τελικά να είναι και πλεονέκτημα.
Συμπέρασμα: Ένα ξεχασμένο αριστούργημα του Steven Spielberg με πεδίο δράσης την επικίνδυνη άσφαλτο!
Βαθμός:
Gore:
👆 Οι καλύτερες σκηνές (spoilers):
- Η αγωνιώδης σκηνή που το φορτηγό σπρώχνει το αυτοκίνητο του Weaver προς διερχόμενο τρένο…αργά και βασανιστικά.
- Η εξαιρετική σκηνή στην οποία ο πρωταγωνιστής προσπαθεί να μαντέψει σ’ ένα fast-food ποιος από τους πελάτες είναι ο διώκτης του.
- Το σαρωτικό φινάλε όπου ο Spielberg μεγαλουργεί με εξαιρετικής σύλληψης αργά πλάνα πτώσης.