Από τις πιο ξεχωριστές ταινίες της πρώιμης εποχής του μεγάλου Καναδού σκηνοθέτη David Cronenberg είναι αναμφίβολα το «Scanners» του 1981. Ένα ιδιόμορφο φιλμ που συνδυάζει τρόμο και sci-fi με έμφαση στις γενετικές μεταλλάξεις και τα καινοφανή επιστημονικά πειράματα – αγαπημένες συνταγές δηλαδή στο σκηνοθετικό μενού του Cronenberg.
Scanners ονομάζονται οι άνθρωποι με τηλεκινητικές και τηλεπαθητικές ιδιότητες των οποίων όμως το χάρισμα είναι ταυτόχρονα και κατάρα αφού επιδεικνύουν εξαιρετική δυσκολία προσαρμογής στην κοινωνία. Η μυστική εταιρεία συστημάτων ασφαλείας και προμήθειας όπλων ConSek στρατολογεί scanners για τους δικούς της πειραματικούς σκοπούς. Σε μια συνέντευξη τύπου με σκοπό να επιδείξει την ακινδυνότητα των scanners συμβαίνει ένα τραγικό γεγονός. Ο scanner της εταιρείας που παρουσίαζε το θέμα σκοτώνεται από έναν εθελοντή ονόματι Revoc. Επικρατεί πανικός και ο Revoc το σκάει σκοτώνοντας μερικά ακόμα μέλη της εταιρείας. Όπως αποδεικνύεται ο Revok είναι επικεφαλής μιας απειλητικής οργάνωσης που σκοπεύει να κυριαρχήσει στον κόσμο στρατολογώντας scanners και εναντιώνεται στην εταιρεία ConSek. Ο Dr. Paul Ruth, μέλος της εταιρείας ConSek και ειδικός στο πρόγραμμα των scanners εκπαιδεύει έναν ταλαντούχο και αρκετά πιο ισχυρό scanner από τους υπόλοιπους με το όνομα Vale και τον στέλνει να εντοπίσει τον κακόβουλο Revok και την οργάνωσή του και να τον καταστρέψει.
Χωρίς να πρόκειται και για την πιο εντυπωσιακή υπόθεση που έχουμε δει (αν και οπωσδήποτε ενδιαφέρουσα), το «Scanners» διατηρεί το ενδιαφέρον του θεατή στο μεγαλύτερο μέρος του. Το σενάριο είναι σε γενικές γραμμές αξιόλογο αν και το φιλμ κάνει φανερές κοιλιές ανά διαστήματα και κάπου νιώθεις ότι γίνεται περισσότερο πολύπλοκο απ’ όσο θα ‘πρεπε. Στο ερμηνευτικό μέρος τα πράγματα δεν είναι και τα καλύτερα δυνατά αλλά οπωσδήποτε δεν είναι και χάλια. Αυτό που σου μένει ιδιαίτερα όμως είναι τα αποτελέσματα των δυνάμεων των scanners όποτε αυτά εκδηλώνονται και που μπορούν να είναι αρκετά μοιραία και αιματηρά, ανάλογα βέβαια και με τον υπαίτιο scanner.
Η περιβόητη σκηνή με την ανατίναξη του κεφαλιού προς το ξεκίνημα πραγματοποιήθηκε τοποθετώντας μέσα σ’ ένα ψεύτικο κεφάλι από latex τροφή σκύλου και συκώτια κουνελιού και στη συνέχεια πυροβολώντας το κεφάλι από πίσω με κυνηγετικό όπλο.
Δύσκολα ξεχνάει κανείς την τρομερή και φουλ αιματοβαμμένη ανατίναξη του κεφαλιού ενός θύματος του Revoc προς το ξεκίνημα σε μια σκηνή που σε αφήνει σοκαρισμένο με το στόμα ορθάνοιχτο. Τα δουλεμένα εφέ στις περιπτώσεις φονικών και εκδήλωσης των δυνάμεων των scanners κρατούν το φιλμ σε αξιοπρεπή επίπεδα. Ένα φιλμ που προσπαθεί να μην δείχνει ρηχό αλλά φιλοδοξεί να προβληματίσει συνειδήσεις σχετικά με το βαθμό ανεκτικότητας της κοινωνίας απέναντι σ’ αυτόν που είναι «διαφορετικός». Τώρα το πόσο το καταφέρνει είναι μια άλλη υπόθεση όμως σίγουρα δεν είναι αυτή η κύρια αποστολή του «Scanners» αλλά να διασκεδάσει τον θεατή με τη δράση, τη βία και το συνωμοσιολογικό του χαρακτήρα.
Σίγουρα όχι το καλύτερο φιλμ του Cronenberg αλλά οπωσδήποτε από τα πιο ιδιαίτερα και επιδραστικά αφού άφησε και κάποια αξιοπρόσεκτη κληρονομιά αν αναλογιστούμε τα δύο sequel που ακολούθησαν καθώς και την επιρροή του στην μεταγενέστερη ταινία τρόμου/επιστημονικής φαντασίας «Scanner Cop» του 1994.
Θετικά: Μερικές πολύ βίαιες και αιματοβαμμένες σκηνές που σοκάρουν, φιλότιμη προσπάθεια για δημιουργία ηθικοκοινωνικών προβληματισμών, πλούσια δράση, πρωτότυπη υπόθεση, καλοφτιαγμένα ειδικά εφέ.
Αρνητικά: Μερικές μέτριες ερμηνείες, σποραδικές κοιλιές στο σενάριο.
Συμπέρασμα: Από τις πιο ενδιαφέρουσες δουλειές της πρώιμης καριέρας του David Cronenberg και με αξιόλογη κληρονομιά. Παρά τα λίγα μειονεκτήματά της βλέπεται ακόμα και σήμερα ευχάριστα και συστήνεται ανεπιφύλακτα στους φίλους του ποιοτικού sci-fi/horror.
Βαθμός:
Gore:
👆 Οι καλύτερες σκηνές (spoilers):
- Η αιματοβαμμένη έκρηξη του κεφαλιού ενός θύματος του κακού scanner Revoc προς την αρχή του φιλμ. Συμβουλή: μην τρώτε κάτι εκείνη τη στιγμή!
- Η μνημειώδης μονομαχία μεταξύ Revoc και Vale που συνοδεύεται από εντυπωσιακά εφέ και μεγάλη αγωνία.