Ο Neil Jordan δεν είναι κανένας τυχαίος στον χώρο του ατμοσφαιρικού κινηματογράφου αλλά ούτε και του τρόμου ειδικότερα. Ήδη από τη δεκαετία του ’80 ο Ιρλανδός κινηματογραφιστής είχε δείξει το ταλέντο του στο να δημιουργεί ξεχωριστές, ατμοσφαιρικές ταινίες που ξεπερνούσαν τα όρια του αμιγούς τρόμου αγγίζοντας fantasy πεδία καθώς και βαθύτερα θέματα του ανθρώπινου ψυχισμού. Το εμβληματικό «The Company of Wolves» του 1984 ήταν ένα τέτοιο εξαίρετο δείγμα. Η φήμη του βέβαια εδραιώθηκε στο horror κοινό με το κλασικό «Interview With The Vampire» του 1994, όπου είχε και τη σημαντική βοήθεια πρώτης κλάσης ηθοποιών.
Η νέα του δουλειά που φέρει τον τίτλο «Byzantium» (ελληνικός τίτλος: Αιωνιότητα), καταπιάνεται ξανά με το θέμα του βαμπιρισμού, πατώντας στην επιτυχημένη συνταγή του «Interview With The Vampire». Εδώ βέβαια το βαμπιρικό δίδυμο αποτελείται από γυναίκες σε αντίθεση με την προηγούμενη βαμπιρική του ταινία. Οι ανερχόμενες Saoirse Ronan και Gemma Arterton υποδύονται δύο θηλυκούς βρικόλακες, την Eleanor και την Clara, που περιπλανώνται μαζί εδώ και καμιά διακοσαριά χρόνια, σηκώνοντας το τεράστιο βάρος της αθανασίας που τους προσφέρει η ιδιαίτερη φύση τους. Η σχέση των δύο γυναικών δεν είναι τυχάρπαστη αλλά αυτή της μάνας (Clara) και της κόρης (Eleanor), η πιο στενή σχέση δηλαδή που μπορεί να υπάρξει μεταξύ δύο γυναικών. Οι βαμπιρέλες θα αναγκαστούν να μετακομίσουν άλλη μια φορά μετά από ένα φονικό που διέπραξε η μάνα. Μετά από όχι ιδιαίτερα δύσκολο ψάξιμο, βρίσκουν καταφύγιο σ’ έναν παρακμιακό παραλιακό ξενώνα που ονομάζεται Byzantium. Κι εκεί που ξεκινούν μια νέα ζωή, η βαμπιρική φύση τους αρχίζει σιγά σιγά να διαρρέει σε άτομα της περιοχής βάζοντας τις δύο γυναίκες σε νέες περιπέτειες. Επίσης δύο μυστηριώδεις «ντετέκτιβ» ακολουθούν τα ίχνη τους και φαίνεται ότι έχουν κάποιο σοβαρό λόγο για να τις αναζητούν…
Τα γυρίσματα του «Byzantium» έγιναν σε τοποθεσίες της Ιρλανδίας και της Αγγλίας.
Από νωρίς στο έργο φαίνεται η ποιοτική δουλειά του Neil Jordan στη σκηνοθεσία και στην επιδέξια χρησιμοποίηση των χαρακτήρων του, κυρίως του πρωταγωνιστικού διδύμου βρικολάκων. Οι Saoirse Ronan και Gemma Arterton πράγματι επιδεικνύουν εξαιρετική χημεία ενσαρκώνοντας θαυμάσια χαρακτήρες εκ διαμέτρου αντίθετους. Αυτή η διαφορετικότητα όμως δεν στέκεται ικανή να τις απομακρύνει καθώς η οικογενειακή αγάπη αποδεικνύεται δυνατότερη από τις διαφορές νοοτροπίας. Μπορεί η μάνα να φαίνεται αχαλίνωτη ως προς τον τρόπο εύρεσης χρημάτων (σ.σ. πορνεία) ή ως προς τα υποψήφια θύματά της που ξεσκίζει αλύπητα όπου τα βρει, αλλά όταν έρχεται η κρίσιμη ώρα, δέχεται ακόμα και να θυσιαστεί για την κόρη της. Η δε κόρη, παρά τη σκοτεινή φύση της, επιθυμεί την ανάπτυξη γνήσιων φιλικών σχέσεων που δεν αποσκοπούν σε υλικά οφέλη. Όντας πιο ειλικρινής και συνεσταλμένη από τη μάνα της, αποκτά το αίμα των ανθρώπων μόνο με τη συγκατάθεσή τους όταν πια αυτοί έχουν χάσει οριστικά τον αγώνα για τη ζωή. Τόσο διαφορετικές είναι οι δύο γυναίκες. Κι όμως ο ψυχικός δεσμός τους παραμένει τόσο έντονος…
Η ιστορία που ξεδιπλώνεται στο «Byzantium» αποπνέει συγκίνηση, δράμα και απόγνωση και αν εξαιρέσουμε κάποια επιπόλαια ή απλοϊκά σημεία, φαίνεται γενικά σφιχτοδεμένη. Πέρα από την φανερά συναισθηματική κατεύθυνση που ακολουθεί, το φιλμ φροντίζει να μην ξεπέφτει σε επίπεδο βαρετής σαπουνόπερας ούτε ακίνδυνης εφηβικής βαμπιροταινίας (βλέπε π.χ. «Twilight»). Σποραδικά λοιπόν δείχνει και την πιο σκληρή όψη του, τόσο με τις σκηνές που οι δύο γυναίκες μπήγουν τα αιχμηρά νύχια τους στους λαιμούς των θυμάτων για να τους ρουφήξουν ύστερα το αίμα, όσο και με κάποιους εξαιρετικά βίαιους αποκεφαλισμούς που έρχονται από εκεί που δεν το περιμένεις! Ένα ακόμα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του «Byzantium» είναι η κατάργηση του κλισέ της ευαισθησίας των βρικολάκων στο φως. Παραδόξως αυτό δεν ενοχλεί αφού τα δραματικά γεγονότα αποσπούν -θέλοντας και μη- το ενδιαφέρον μας.
Εν τέλει το «Byzantium» κερδίζει τον θεατή, όντας μια καλογυρισμένη και αρκετά ενδιαφέρουσα ταινία που παρά τη μεγάλη διάρκειά της (σχεδόν δύο ώρες) δεν κουράζει καθόλου. Οι φίλοι των βρικολάκων ας σπεύσουν άφοβα στους κινηματογράφους τώρα που τους δίνεται η ευκαιρία. Πρόκειται όμως για μια πολυποίκιλη ταινία την οποία μπορεί να ευχαριστηθεί ευρύτερο κοινό, ακόμα κι αυτό που δεν αρέσκεται στον βαμπιρισμό. Διότι το «Byzantium» είναι σίγουρα κάτι περισσότερο από ένα τυπικό και συνηθισμένο vampire film.
Θετικά: Πολύ καλή χημεία μεταξύ του θηλυκού πρωταγωνιστικού διδύμου, σοβαρές ερμηνείες από όλους, ενδιαφέρουσα ιστορία, προσεγμένη σκηνοθεσία, ωραία χρώματα, όμορφη φωτογραφία.
Αρνητικά: Μερικές ευκολίες και αποτυχημένες απλουστεύσεις στο σενάριο, ελλιπής ανάπτυξη ορισμένων δευτερευόντων χαρακτήρων.
Συμπέρασμα: Ικανοποιητική επιστροφή του Neil Jordan στο vampire genre και ευπρόσδεκτη προσθήκη στο ρεπερτόριο των ταινιών τρόμου με βαμπίρ. Το «Byzantium» είναι γενικά μια προσεγμένη ταινία που αξίζει την προσοχή σας.
Βαθμός:
Gore:
? Οι καλύτερες σκηνές (spoilers):
- Τουλάχιστον δύο εντυπωσιακοί αποκεφαλισμοί.
- Κάθε σκηνή που η μικρή Eleanor ρουφάει το αίμα των ετοιμοθάνατων θυμάτων της μέσα σε συγκινησιακό κλίμα.
- Η συναισθηματική αφήγηση της Eleanor για το παρελθόν της μέσα από την γραπτή ιστορία της.