ΑρχικήEditorialsHospital Horror: Όταν ο τρόμος επισκέπτεται τα νοσοκομεία...

Hospital Horror: Όταν ο τρόμος επισκέπτεται τα νοσοκομεία…

Εισαγωγή

Τα νοσοκομεία σίγουρα δεν ξυπνούν ευχάριστες αναμνήσεις στους περισσότερους από μας. Το αφιλόξενο περιβάλλον ενός νοσοκομείου μπορεί εύκολα να συνδεθεί με εικόνες σοκ, άγχους, ανησυχίας, μακάβριου και -γιατί όχι- τρόμου. Κι ενώ όλοι ευχόμαστε να μένουμε μακριά από αυτά τα κτίρια, δύσκολα κάποιος φίλος του cinema τρόμου θα αρνούνταν να παρακολουθήσει μια ταινία τρόμου που η πλοκή της ξετυλίγεται στους αποστειρωμένους νοσοκομειακούς διαδρόμους. Αυτή είναι και η κεντρική ιδέα πίσω από το ακόλουθο αφιέρωμα. Θα καταγράψουμε με μια ευσύνοπτη χρονολογική παρουσίαση διάφορες ταινίες τρόμου/θρίλερ στις οποίες η δράση ή ένα μεγάλο μέρος της δράσης εκτυλίσσεται μέσα σ’ ένα νοσοκομείο. Παράλληλα εκφράζουμε και μια σύντομη γνώμη για την αξία της κάθε ταινίας.

Στο παρόν αφιέρωμα περιοριστήκαμε σε ταινίες που περιέχουν αυστηρώς νοσοκομεία ως βασικό πεδίο εξέλιξης των γεγονότων και όχι άσυλα φρενοβλαβών, ψυχιατρικά ιδρύματα, νεκροτομεία, γραφεία γιατρών, ορφανοτροφεία ή άλλους παρεμφερείς χώρους ίασης και φροντίδας. Προσπαθήσαμε οι όποιες αποκλίσεις να είναι ελάχιστες και αν υπάρχουν να έχουν μια καλή δικαιολογία για την εμφάνισή τους. Συχνά χρησιμοποιούμε και τη φράση «hospital horror» (όπως και στον τίτλο) για να περιγράψουμε τη συνομοταξία των ταινιών γνωρίζοντας ότι μιλάμε για μια αυτοσχέδια ταμπέλα προσωρινής χρήσεως και όχι για κάποιο ευρέως αποδεκτό παρακλάδι τρόμου.

Ελπίζουμε λοιπόν να βρείτε ενδιαφέρον το αφιέρωμα που ακολουθεί και μέσα απ’ αυτό να εντοπίσετε κάποιες ταινίες που θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον σας. Καλοδεχούμενες είναι φυσικά οποιεσδήποτε προτάσεις, απόψεις και συμπληρώσεις. Καλή ανάγνωση!

Δεκαετία 1970

Αφετηρία του ταξιδιού μας τα 70s, μια από τις ποιοτικότερες δεκαετίες του horror κινηματογράφου, δίχως αμφιβολία. Για την hospital horror συνομοταξία, πρέπει να πάμε μάλλον προς τα τέλη της δεκαετίας και συγκεκριμένα στο 1978. Αυτή τη χρονιά συναντάμε τουλάχιστον τρεις ταινίες που θα μας απασχολήσουν.

Το συναρπαστικό θρίλερ μυστηρίου «Coma» (Το Μυστήριο του Θαλάμου 8) με πρωταγωνιστές την σπουδαία Καναδή ηθοποιό Geneviève Bujold και τον διαχρονικό Michael Douglas ενισχύει το κλίμα παράνοιας και συνωμοσιολογίας που επικρατούσε στα 70s μέσα από αγωνιώδεις ταινίες όπως «The Conversation» (1974) και «The Stepford Wives» (1975). Η τρομακτική υπόθεση όπου επιλεγμένοι ασθενείς ενός μεγάλου νοσοκομείου ρίχνονται εσκεμμένα σε κώμα με απώτερο σκοπό να χρησιμοποιηθούν παράνομα τα όργανά τους για μεταμοσχεύσεις, στέλνει ένα ισχυρό σοκ στο κορμί μας προκαλώντας βασανιστικές σκέψεις σχετικά με το πόσο απροστάτευτοι είμαστε άπαξ και βρεθούμε στο χειρουργικό κρεβάτι.

Για το ερασιτεχνικό και εντελώς απαράδεκτο Nurse Sherri του ίδιου έτους, δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά. Αν θέλετε τόσο πολύ να δείτε μια παρακμιακή νοσοκόμα να καταλαμβάνεται από ένα κακόβουλο πνεύμα που την παρακινεί να σκοτώσει τους ασθενείς (και όχι μόνο) του νοσοκομείου της, τότε δείτε το αλλά μην πείτε ότι δεν σας προειδοποιήσαμε. Αν βέβαια είστε φανατικός λάτρης της grindhouse-exploitation φιλμογραφίας, τότε πάμε πάσο.

Ίσως η πιο σημαντική ταινία τρόμου της δεκαετίας στην κατηγορία που εξετάζουμε είναι το αυστραλέζικο «Patrick», επίσης του 1978, από τον σκηνοθέτη Richard Franklin (Psycho II). Το φιλμ επικεντρώνεται στον Patrick (όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του), έναν νέο με ψυχοκινητικές ικανότητες ο οποίος δολοφόνησε τη μάνα του και τον εραστή της με ηλεκτροπληξία στη μπανιέρα. Μετά το συμβάν ο Patrick βρίσκεται σε κώμα νοσηλευόμενος σ’ ένα ιδιωτικό νοσοκομείο της Μελβούρνης. Εκεί ερωτεύεται τη νοσοκόμα που τον φροντίζει και χρησιμοποιεί τις ψυχοκινητικές ικανότητές του για να επικοινωνεί μαζί της μέσω ενός ηλεκτρικού τυπογράφου. Τις ίδιες ικανότητες χρησιμοποιεί όμως και για να προστατευτεί από την κακόβουλη προϊσταμένη του νοσοκομείου που προσπαθεί να τον σκοτώσει αλλά και για να βλάψει όποιον άντρα μπαίνει στη ζωή της αγαπημένης του νοσοκόμας. Το φιλμ μπορεί να φαίνεται κάπως βαρύ αλλά στο τέλος σε κερδίζει απεικονίζοντας πειστικά το δράμα που εκτυλίσσεται μεταξύ του κατάκοιτου και εντελώς ακίνητου Patrick και της συμπαθητικής νοσοκόμας. Εκείνο δε το τρομακτικό γουρλωμένο βλέμμα του Patrick θα το θυμάστε για καιρό όπως και 2-3 αληθινά τρομακτικές σκηνές με επίκεντρο –ποιον άλλον– τον Patrick που κόβουν την ανάσα….

Δεκαετία 1980

Τα αθάνατα 80s είναι μια παραγωγικότατη δεκαετία έχοντας δώσει πολλές αν και όχι πάντα ποιοτικές ταινίες τρόμου με πεδίο δράσης τα νοσοκομεία.

Η αρχή γίνεται άσχημα με το δυσεύρετο και προχειροφτιαγμένο θρίλερ «Cardiac Arrest» του 1980 (απίθανος ελληνικός τίτλος του VHS: Ο Θάνατός σου η Ζωή μου!), το οποίο μερικοί θεωρούν περισσότερο αστυνομικό δράμα παρά τρόμου ή θρίλερ. Βέβαια το βασικό θέμα του, δηλαδή η χειρουργική εξαγωγή καρδιών από έναν παρανοϊκό δολοφόνο και η πιθανή προώθησή τους στη μαύρη αγορά οργάνων, σίγουρα προκαλεί τρόμο αλλά όχι και το συγκρατημένο αυτό φιλμ συνολικά. Μάλλον έφταιξε εκείνο το ψαρωτικό poster που προϊδέαζε για μεγάλο αιματοκύλισμα. Είναι από τις πιο αδύναμες στιγμές της δεκαετίας αλλά ευτυχώς το ξεχνάμε σύντομα λαμβάνοντας υπόψη αυτό που ακολουθεί…

Το έτος 1981 κυκλοφορεί το πολυαναμενόμενο sequel της ταινίας-ορόσημο του John Carpenter. Το «Halloween 2» (Η Νύχτα με τις Μάσκες No 2) είναι μακράν το καλύτερο sequel του Halloween franchise και τι τύχη για το αφιέρωμά μας που η δράση εκτυλίσσεται σε νοσοκομείο! Και συγκεκριμένα στο νοσοκομείο Haddonfield Memorial όπου μεταφέρεται η Laurie Strode (Jamie Lee Curtis) μετά τις επιθέσεις που δέχτηκε από τον μανιακό αδερφό της τη νύχτα του Halloween στο πρώτο φιλμ. Αυτή τη φορά ο Carpenter συνδράμει στο σενάριο και στην παραγωγή ενώ στην καρέκλα του σκηνοθέτη κάθεται ο Rick Rosenthal (γνωστός από μεταγενέστερες τηλεοπτικές σειρές όπως το Law & Order). Σίγουρα πάντως μια συμβολή του Carpenter και στη σκηνοθεσία υπάρχει αφού το «Halloween 2» διατηρεί κάτι από το τσαγανό του προκατόχου του. Το sequel είναι σαφώς πιο βίαιο, με τον απειλητικό Michael Myers να επισκέπτεται το νοσοκομείο όπου βρίσκεται η αδερφή του για να την αποτελειώσει. Εκεί σκοτώνει και αρκετά μέλη από το προσωπικό που είχαν την ατυχία να κάνουν νυχτερινή βάρδια! Όχι που θα τους άφηνε!

Ένα χρόνο μετά κυκλοφορεί το αιματοβαμμένο slasher με τον απόλυτα ταιριαστό με το αφιέρωμά μας τίτλο «Hospital Massacre», γνωστό επίσης με πολλούς ακόμα τίτλους εκ των οποίων δύο «νοσοκομειακοί» (X-Ray και Ward 13) και ένας «ρομαντικός» (Be My Valentine, or Else…). Ο ρομαντικός τίτλος φυσικά έχει την εξήγησή του αφού λόγω μιας ερωτικής απογοήτευσης των παιδικών του χρόνων, ο παρανοϊκός του φιλμ ντυμένος γιατρός, προσπαθεί να ξανακερδίσει την καρδιά της παλιάς αγαπημένης του –κυριολεκτικά αυτή τη φορά– κυνηγώντας την μέσα σ’ ένα νοσοκομείο όπου η άτυχη γυναίκα πήγε για να κάνει ένα τυπικό check up. Εκεί ο μανιακός σφάζει με το κιλό πολλά μέλη του προσωπικού του νοσοκομείου και όχι μόνο, προτού φτάσει στην καρδιά της αγαπημένης του. Παρότι το σενάριο είναι ουσιαστικά ανύπαρκτο, το «Hospital Massacre» έχει gore, χαβαλέ, κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, έντονη μουσική και μπόλικο σασπένς, κρατώντας ευχάριστη συντροφιά για ένα ενενηντάλεπτο περίπου.

Στο «Visiting Hours» επίσης του 1982 (ελληνικός τίτλος: Το Επισκεπτήριο του Τρόμου) παρακολουθούμε πολυάριθμες σκηνές αγωνίας και τρόμου μέσα σ’ ένα νοσοκομείο με βασικούς αντιμαχόμενους την Lee Grant και τον Michael Ironside. Η πρώτη υποδύεται την δυναμική τηλεπαρουσιάστρια-δημοσιογράφο που μάχεται για τα δικαιώματα των γυναικών ενώ ο δεύτερος τον ψυχάκια μισογύνη με φονικές τάσεις. Όταν λοιπόν η τηλεπαρουσιάστρια βγάζει λόγο-δυναμίτη σε μια εκπομπή προστατεύοντας μια γυναίκα που σκότωσε τον σύζυγό της επειδή την κακοποιούσε, ο μισογύνης που εργάζεται στο προσωπικό καθαρισμού του καναλιού τα παίρνει στο κρανίο και επιτίθεται στην παρουσιάστρια στο ίδιο της το σπίτι. Όταν ο μανιακός μισογύνης μαθαίνει ότι η πρώτη επίθεση δεν την σκότωσε, μεταβαίνει στο νοσοκομείο όπου νοσηλεύεται για να την αποτελειώσει. Βέβαια μπορεί η εν λόγω παρουσιάστρια να είναι ο κύριος στόχος του αλλά ενδιάμεσα ο Ironside ξεπαστρεύει και άλλο κόσμο που εργάζεται ή νοσηλεύεται στο νοσοκομείο. Μπορεί το συμπαθητικό αυτό slasherάκι να κατηγορήθηκε για απομίμηση του «Halloween 2», όμως παρά κάποιες αναμενόμενες ομοιότητες διατηρεί την δική του ταυτότητα ως ταινία.

Στα μέσα της δεκαετίας (1985) κυκλοφορεί το παντελώς άγνωστο «Terminal Choice» με χώρα προέλευσης τον Καναδά. Στο εν λόγω φιλμ οι ασθενείς μιας υπερσύγχρονης κλινικής πεθαίνουν κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες την ώρα που το προσωπικό βάζει στοιχήματα για την εξέλιξη της υγείας τους. Ένας γιατρός της κλινικής κατηγορείται για αμέλεια αλλά όταν μια συνεργάτης του πεθαίνει κι αυτή μυστηριωδώς, ο γιατρός αναζητά απαντήσεις μέσα στο διεφθαρμένο περιβάλλον της κλινικής. Πρωτότυπη υπόθεση, φουτουριστική αισθητική, μυστήριο και σποραδικό σασπένς συνθέτουν την εικόνα του «Terminal Choice». Αντίβαρο όμως σ’ αυτά τα προτερήματα αποτελούν οι αδιάφοροι χαρακτήρες, ο αργός ρυθμός και τα σεναριακά προβλήματα. Σίγουρα όμως το φιλμ δεν είναι αδιάφορο ειδικά για όσους αναζητούν σπάνιες ταινίες τρόμου με ασυνήθιστα θέματα από τη χρυσή εποχή των VHS. Και μιας και αναφέραμε τα VHS, αξέχαστος θα μας μείνει εκείνος ο ελληνικός τίτλος της βιντεοκασέτας. «Προγραμματισμός Θάνατος» σου λέει…και όποιος τσιμπήσει!

To 1987 κυκλοφόρησε άλλο ένα αξιόλογο και ιδιαίτερα αποκρουστικό φιλμ τρόμου hospital horror κατεύθυνσης. Πρόκειται για το γαλλικό «Faceless» του βασιλιά των παρακμιακών ταινιών Jesús Franco. Στο «Faceless» (που στην ελληνική αγορά είχε κυκλοφορήσει με τον κατατοπιστικό τίτλο «Δίχως Πρόσωπο») γινόμαστε μάρτυρες αποτρόπαιων αφαιρέσεων προσώπων όμορφων νεαρών γυναικών από έναν πλαστικό χειρούργο, την βοηθό του και έναν πρώην ναζί γιατρό – «ειδικό» στη συγκεκριμένη πρακτική. Σκοπός του εγχειρήματος είναι να χαρίσει ο χειρούργος στην αδερφή του ένα νέο, καθαρό πρόσωπο αφού το δικό της καταστράφηκε ύστερα από ρίψη οξέως από μια σαλταρισμένη πρώην πελάτισσα του χειρούργου της οποίας η πλαστική επέμβαση απέτυχε. Το συγκεκριμένο φιλμ υποστηρίζεται από ένα αξιοπρεπές επιτελείο ηθοποιών μεταξύ των οποίων και από τον δικό μας Telly Savalas και παρά την extreme εικόνα του με τα αποτρόπαια φονικά και τις αιματηρές απολεπίσεις προσώπων, παραμένει ακμαίο στο πέρασμα του χρόνου.

Η δεκαετία του ’80 κάνει βέβαια και τα νερά της όσον αφορά την ποιότητα των hospital horror ταινιών. Οι δύο περιπτώσεις που ακολουθούν δεν συνιστούν απλά κακές στιγμές ή ποιοτικές πτώσεις αλλά…παρακμή σε όλο της το μεγαλείο. Πώς αλλιώς να περιγραφούν τα εντελώς απαράδεκτα και ερασιτεχνικά «Death Nurse» (1987) και «Death Nurse 2» (1988)». Όπως φαίνεται κι από τον τίτλο, ο μανιακός εδώ είναι μια παχουλή νοσοκόμα που μαζί με τον επίσης διεστραμμένο αδερφό της, σκοτώνουν τους ασθενείς μιας «κλινικής» με ποικίλους τρόπους μέχρι που αρχίζουν να κινούν τις υποψίες ενός επιθεωρητή για το φρικιαστικό «έργο» τους. Εμετική ηθοποιία, άθλιο μοντάζ, μη πειστικές σκηνές φόνων, σκηνοθεσία της πλάκας, έλλειψη λογικής, ξεδιάντροπη χρήση αποσπασμάτων άλλης ταινίας (!) και ένα γενικότερο χάλι δίχως τελειωμό, δημιουργούν την αίσθηση περί ερασιτεχνικού homemade βίντεο του χαβαλέ παρά κανονικής ταινίας.

To 1988 συναντάμε ίσως την πιο αλλόκοτη ταινία του αφιερώματος. Πρόκειται για το «Tales from the Gimli Hospital» (Ιστορίες από το Νοσοκομείο Gimli) του παραγωγικού και πολυπράγμονα Καναδού Guy Maddin. Το περίεργο αυτό φιλμ αποτελεί έναν ιδιόμορφο συνδυασμό φαντασίας, τρόμου και δράματος με σήμα κατατεθέν την ασπρόμαυρη φωτογραφία, την σουρεαλιστική ατμόσφαιρα και την αναχρονιστική εν γένει κινηματογράφηση που μας θυμίζει βουβή ταινία παρότι δεν είναι τέτοια. Το φιλμ παρουσιάζει την δραματική και μακάβρια ιστορία δύο νοσηλευόμενων αντρών στο παλιό νοσοκομείου Gimli οι οποίοι ανταγωνίζονται για την προσέλκυση του ενδιαφέροντος των νοσοκόμων που τους περιποιούνται. Την ιστορία διηγείται μια ηλικιωμένη γυναίκα στο ίδιο νοσοκομείο αλλά σε νεότερη εποχή, με ακροατές τα δύο μικρά εγγόνια της που βρίσκονται δίπλα στο κρεβάτι της ετοιμοθάνατης μητέρας τους. Αν αντέχετε τις δύσκολες και δυσνόητες ταινίες και είστε γενικά σινεφίλ τύπος, τότε το «Tales from the Gimli Hospital» σίγουρα έχει να σας πει πολλά…

Η δεκαετία κλείνει με το αδύναμο «Surgikill» του 1989, στο οποίο ένας μασκοφόρος φονιάς εξολοθρεύει γιατρούς, νοσοκόμες, ασθενείς και λοιπό προσωπικό σ’ ένα παρακμιακό νοσοκομείο του Las Vegas. Η συγκεκριμένη κωμωδία τρόμου είναι η τελευταία ταινία του παραγωγικού κινηματογραφιστή Andy Milligan ο οποίος έφυγε από τη ζωή χτυπημένος από AIDS το 1991. Δυστυχώς ο συνδυασμός κωμικών στοιχείων και τρόμου αποτυγχάνει, σε μια παραγωγή που γενικότερα έπασχε από το πρόβλημα της έλλειψης χρημάτων μένοντας σε χαμηλά standards. Όχι ότι ο συγκεκριμένος σκηνοθέτης μας είχε συνηθίσει σε πληθώρα ποιοτικών ταινιών τρόμου βέβαια…