Έχοντας ήδη δύο full length ταινίες τρόμου στη σκηνοθετική καριέρα του ο πολύς Guillermo del Toro εξαπολύει την τρίτη του προσπάθεια και μέχρι τότε καλύτερη. Τοποθετεί την ιστορία του στα τέλη του Ισπανικού Εμφυλίου (τρελό κόλλημα του εν λόγω σκηνοθέτη) μια αιματοβαμμένη και σπαρακτική περίοδος για τον ισπανικό λαό, με έντονα μίση από κάθε εμπόλεμη πλευρά. Ήρωας του «The Devil’s Backbone» (που στην ελληνική αγορά θα την συναντήσετε και ως «Η Ραχοκοκαλιά του Διαβόλου) είναι ο μικρός Carlos, ένα ορφανό πλέον αγόρι που παραδίδεται σ’ ένα ορφανοτροφείο στη μέση της ερήμου από τον δάσκαλό του.
Το ορφανοτροφείο διευθύνεται από την Marisa και τον ηλικιωμένο Carmen, που είναι και γιατρός του ιδρύματος. Ένας νέος, αναξιόπιστος επιστάτης, η δασκάλα του ορφανοτροφείου (και ερωμένη του επιστάτη) και μια ακόμη γυναίκα συντηρούν την εγκατάσταση η οποία φιλοξενεί μικρό σχετικά αριθμό παιδιών κομουνιστών. Στην αρχή τα παιδιά αντιμετωπίζουν τον Carlos με καχυποψία αλλά στη συνέχεια βελτιώνουν τη σχέση τους μαζί του.
Βέβαια υπάρχει και κάποια άλλη παρουσία στο ορφανοτροφείο, όχι ακριβώς ανθρώπινη, πιο απόκοσμη και τρομακτική. Είναι το φάντασμα του νεαρού Santi, ενός αγοριού που ζούσε στο ορφανοτροφείο αλλά πέθανε κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες. Οι εμφανίσεις του Santi στο νεοφερμένο Carlos, παρακινούν τον δεύτερο να αναζητήσει απαντήσεις. Και όταν η συμπεριφορά του αλλόκοτου επιστάτη ξεπερνά τα φυσιολογικά όρια η βία και ο τρόμος γίνονται μόνιμοι «κάτοικοι» του ορφανοτροφείου, το οποίο φαίνεται να κρύβει ανατριχιαστικά μυστικά…
Το «The Devil’s Backbone» λέγεται ότι βασίζεται σε εμπειρίες του ίδιου του σκηνοθέτη και ιδίως στην σοκαριστική εμπειρία συνάντησης με το φάντασμα του θείου του…Αντλεί όμως έμπνευση και από τα ισπανικά comics «Paracuellos» όπου κι εκεί η ιστορία εξελίσσεται σε ορφανοτροφείο της εποχής του δικτάτορα Φράνκο.
Ο Del Toro επιτυγχάνει το σφιχτοδεμένο πάντρεμα τρόμου και δράματος με την παλάντζα να γέρνει περισσότερο προς το δεύτερο. Με την μαγευτική σκηνοθεσία του δίνει σάρκα και οστά σε μια καλογραμμένη, ποιητική ιστορία παραμυθένιας επικάλυψης. Οι συναντήσεις του Carlos με τον Santi μπορεί να μην είναι οι πιο τρομακτικές μεταξύ θνητού και πεθαμένου-φαντάσματος που έχουμε δει σε ταινία, εντούτοις διαμορφώνουν μια υποβλητική ατμόσφαιρα μυστηρίου η οποία εναλλάσσεται με σκηνές ωμού ρεαλισμού από τις παράλληλες κοινωνικές εξελίξεις που επηρεάζουν την καθημερινότητα των ανθρώπων του ορφανοτροφείου.
Το φάντασμα του Santi και όλο το σουλούπι του μοιάζει βγαλμένο περισσότερο από τον κόσμο των παραμυθιών παρά του τρόμου. Αυτό ίσως ξενίσει ορισμένους που θα περίμεναν ανατριχιαστικότερες εικόνες αλλά προσωπικά δε με ενόχλησε καθόλου αυτό. Εμπνευσμένες σκηνές υψηλής ευρηματικότητας όπως η «ποιητική» απεικόνιση της πτώσης βόμβας των πολεμικών αεροπλάνων στο προαύλιο του ορφανοτροφείου απογειώνουν το έργο. Σοβαρές και υψηλού επιπέδου είναι οι ερμηνείες όλων και αν εξέλειπαν μερικές σεναριακές ευκολίες θα μιλούσαμε πιθανώς και για αριστούργημα, διότι παρότι το «The Devil’s Backbone» εντυπωσιάζει, σποραδικά νιώθεις ότι κάτι λείπει, ότι περίμενες περισσότερα από την πλοκή και από ορισμένους χαρακτήρες που έμειναν πίσω.
Γενικά πάντως πρόκειται για μια από τις σπουδαιότερες δουλειές του πρώιμου Del Toro αλλά και γενικά στην πλούσια καριέρα του. Κι ας έχουμε στο νου ότι δε μιλάμε απλά για μια καλή ταινία μεταφυσικού τρόμου αλλά για μια καλή ταινία γενικότερα, ικανή να προσφέρει συγκινήσεις και πνευματική τροφή για κοινωνικούς προβληματισμούς. Α, σημειώστε επίσης ότι την παραγωγή ανέλαβε ο σπουδαιότερος Ισπανός κινηματογραφιστής των καιρών μας, ο Pedro Almodovar…
