Μετά το πρωτοποριακό και ξεχωριστό The Witch του 2015 ο Robert Eggers επιστρέφει με ένα ακόμα αλλόκοτο φιλμ τρόμου που έχει προκαλέσει πολύ μεγαλύτερο πάταγο στους κόλπους των σινεφίλ και των φίλων του τρόμου. Το «The Lighthouse» αφηγείται τη δραματική ιστορία δύο φαροφυλάκων σ’ ένα απροσδιόριστο και απομονωμένο νησί των βορειοανατολικών ΗΠΑ. Το χρονικό διάστημα φαίνεται πως είναι ο ύστερος 19ος αιώνας.
Όπως γίνεται κατανοητό κι από το trailer το «The Lighthouse» εστιάζει στη σταδιακή εσωτερική κατάρρευση των δύο αντρών που όντας απομονωμένοι για πολύ καιρό στο αφιλόξενο νησί με τις δύσκολες καιρικές συνθήκες καλούνται να αντιμετωπίσουν τους προσωπικούς τους δαίμονες. Για τον ένα μπορεί να είναι το αμαρτωλό παρελθόν που κρύβει σκοτεινά μυστικά, για τον άλλο οι αθεράπευτες δεισιδαιμονίες και η μακροχρόνια μοναξιά στην οποία τον έχει καταδικάσει η ζωή στη θάλασσα.
Η ψυχολογική κατάπτωση φέρνει την παράνοια. Αυτή η διαδικασία απεικονίζεται μαεστρικά από τον Eggers με μια σειρά ευφυών πλάνων που προοιωνίζουν την εφιαλτική κατάληξη. Η απρόσμενη έκρηξη βίας μιας πιάνει πάντως απροετοίμαστους και δένει υπέροχα με το μεγαλύτερο κομμάτι της ταινίας που εστιάζει στον ψυχολογικό τρόμο. Εκείνος δε ο απόκοσμος επαναλαμβανόμενος βόμβος εντείνει το αίσθημα ανησυχίας και μας κάνει να νιώθουμε πως κάτι πολύ κακό προμηνύεται.
Η ταινία βασίζεται εν μέρει σε ένα πραγματικό περιστατικό που συνέβη το 1801. Δύο Ουαλοί φαροφύλακες που λέγονταν Thomas παγιδεύτηκαν στον φάρο που εργάζονταν κατά τη διάρκεια σφοδρής κακοκαιρίας. Λέγεται ότι όταν ο ένας πέθανε, ο άλλος τρελάθηκε.
Οι διάλογοι είναι καλογραμμένοι και σε κάποια σημεία μεταπηδούν από την ωμή απλότητα στην αξιοθαύμαστη ποιητικότητα. Οι δύο πρωταγωνιστές Willem Dafoe και Robert Pattinson δίνουν ρεσιτάλ με τις εξαιρετικές ερμηνείες τους. Ειδικά η απόδοση του δεύτερου μοιάζει με έκπληξη καθώς δεν τον είχαμε συνηθίσει σε τόσο σπουδαίες ερμηνείες. Η ασπρόμαυρη φωτογραφία κάνει κι αυτή τη δουλειά της ταιριάζοντας περίφημα με το κλίμα απελπισίας και απόγνωσης που πλημμυρίζει τους χαρακτήρες.
Υφολογικά το The Lighthouse κινείται κάπου μεταξύ art film και Roman Polanski, ειδικά όταν αφήνει την λογική να κατακτηθεί από παράλογες παραισθησιογόνες εικόνες. Ωστόσο, δεν πρέπει να το περιορίσουμε μόνο στα παραπάνω καθώς ο έμπειρος θεατής θα διακρίνει επιρροές και μοτίβα από Herman Melville, Edgar Allan Poe, H.P Lovecraft, Alfred Hitchcock αλλά και προς έκπληξη όλων… ελληνική μυθολογία! Ναι καλά διαβάζετε! Το φιλμ του Robert Eggers ανακατεύει αριστοτεχνικά μια ποικιλία ετερογενών στοιχείων φτάνοντας σε ένα δυναμικό αποτέλεσμα.
Πρόκειται για μια πανδαισία συμβολισμών που αναμένουν την ερμηνεία του καθενός μας. Η μη αντιληπτή πάροδος του χρόνου είναι από τα πιο τρομακτικά θέματα του φιλμ και προσωπικά μου θύμισε λίγο από το «Μαγικό Βουνό» του Thomas Mann. Εντύπωση επίσης προκαλεί η επιλογή του Eggers να αποδώσει ρεαλιστικά την καθημερινότητα των πρωταγωνιστών σε τέτοιο σημείο που οι περισσότεροι σκηνοθέτες αποφεύγουν για λόγους τακτ. Όπως και να το κάνουμε όταν βλέπεις τους ήρωες να αυνανίζονται και να πέρδονται δεν νιώθεις και τόσο άνετα.
Το «The Lighthouse» είναι γενικά μια δύσκολη ταινία τρόμου και όσο κι αν θέλουμε να αποφύγουμε να γίνουμε «ελιτιστές» δεν μπορούμε να συστήσουμε το φιλμ στο σύγχρονο ευρύ κοινό που έχει συνηθίσει την ευκολία των jump scares στο πλαίσιο μεταφυσικών μπαμπούλων. Είναι μια ιδιαίτερη ταινία για ένα ιδιαίτερο κοινό. Η ποιότητά της είναι βέβαιη αλλά χρειάζεται προσπάθεια για να την καταλάβει και να την χωνέψει κανείς. Σε τελική ανάλυση αποτελεί ένα ακόμα διαμαντάκι εναλλακτικού τρόμου που έχει τα φόντα να γίνει κλασικό.
Θετικά: Πυκνή και καταθλιπτική ατμόσφαιρα, ευρηματική σκηνοθεσία, θαυμάσιες ερμηνείες, οι απόκοσμοι ήχοι που εντείνουν τον εφιάλτη, η απροσδόκητη έξαρση βίας, ποικιλία συμβολισμών.
Αρνητικά: Ή έλλειψη επεξηγήσεων για ορισμένα θέματα και το κάπως αργό πρώτο μέρος.
Συμπέρασμα: Μια σπαρακτική ωδή στην τρέλα και την ψυχική κατάρρευση του ανθρώπου ύστερα από διαρκή απομόνωση.
Βαθμός:
Gore:
