Ο στοιχειωμένος πύργος (The Haunting, 1963) Review

Η επιδραστικότητα του «The Haunting» είναι αναμφισβήτητη. Άραγε πόσες ταινίες με ομάδες ερευνητών του παραφυσικού και στοιχειωμένα σπίτια έχουν πατήσει πάνω στην ταινία του τεράστιου Robert Wise; Σίγουρα πολλές και δεν αναφέρομαι στο τρισάθλιο remake του 1999 βεβαίως. Βασισμένο στη νουβέλα «The Haunting of Hill House» της εξαιρετικά διάσημης για την εποχή της Αμερικανίδας συγγραφέως Shirley Jackson το φιλμ διηγείται την ιστορία τεσσάρων ερευνητών του παραφυσικού που διαμένουν ένα σύντομο διάστημα στο έρημο εδώ και πολλά χρόνια Hill House, ένα ογκώδες μέγαρο με φήμη στοιχειωμένου σπιτιού.

Το ξεκίνημα είναι το ιδανικότερο. Μια εθιστική και άκρως ψαρωτική ανασκόπηση για το μακάβριο παρελθόν του σπιτιού εξιστορείται στην οθόνη μας στέλνοντας τις πρώτες ανατριχίλες στον θεατή. Ο αγωνιώδης θάνατος των προηγούμενων κατοίκων δίνεται με συνοδεία ανατριχιαστικών εικόνων εγκαθιστώντας ένα τρομακτικό κλίμα, ήδη από…τα αποδυτήρια. Ένα μοιραίο ατύχημα σε άμαξα, μια φρικτή αυτοκτονία, ένας μαρτυρικός θάνατος από εγκατάλειψη στο κρεβάτι του πόνου…η αφήγηση στην εν λόγω σεκάνς είναι εκπληκτική.

Στη συνέχεια η ταινία επανέρχεται στην σύγχρονη εποχή και αρχίζει σταδιακά να γνωστοποιεί τους ήρωες δίνοντας βάση περισσότερο στους δύο εξ’ αυτών, στον καθηγητή Dr. John Markway που είναι και ο οργανωτής του όλου εγχειρήματος και στην Eleanor, μια άστατη γυναίκα που πέρα από την ανιαρή ζωή της κουβαλάει το δυσβάσταχτο βάρος του θανάτου της μητέρας της. Οι τύψεις την σφίγγουν σαν τανάλια και η περίπτωσή της παρουσιάζει κάποιες ομοιότητες με έναν από τους θανάτους της αρχικής αφήγησης. Από την τετραμελή ομάδα δεν είναι όλοι το ίδιο «πιστοί» στην ύπαρξη φαντασμάτων. Ο Dr. Markway φυσικά δείχνει ένθερμος και αρκετά βέβαιος για την επιτυχία της έρευνας ενώ ο Luke, ο έτερος άνδρας της παρέας παίζει το ρόλο του σκεπτικιστή εκφράζοντας τις αμφιβολίες του, ενίοτε με χιουμοριστικό τρόπο.

Ο τίτλος του φιλμ προέρχεται από face-to-face επαφή του Robert Wise με την συγγραφέα του original μυθιστορήματος «The Haunting of Hill House». Του τον εκμυστηρεύτηκε ύστερα από ερώτηση του ιδίου ως τον μόνο εναλλακτικό τίτλο που θα μπορούσε να δώσει στο βιβλίο της.

Καθώς λοιπόν οι τέσσερις ερευνητές πραγματοποιούν την έρευνά τους διάφορα συμβάντα αναστατώνουν τη διαμονή τους. Απόκοσμοι ήχοι, αλλόκοτα μηνύματα γραμμένα στους τοίχους, μυστηριώδη δωμάτια και ανεξήγητα κρύα σημεία εντός του σπιτιού εγγυώνται ένα τρομακτικό ταξίδι στον κόσμο του παραφυσικού. Αλλά αυτό που φαίνεται ποιο τρομακτικό είναι η ολοένα και πιο έντονη επιρροή που ασκεί το σπίτι στην ευαίσθητη Eleanor. Η ταλαιπωρημένη γυναίκα βυθίζεται σε αινιγματικούς μονολόγους και αισθάνεται ότι το Hill House την καλεί να μείνει μαζί του…για πάντα.

Το «The Haunting» προσφέρει γνήσιες τρομάρες μέσα από ποικίλα τεχνάσματα από τα οποία ξεχωρίζουν τα ηχητικά. Οι απόκοσμοι, δυνατοί ήχοι είναι το κύριο μέσο παραγωγής τρόμου αλλά μετά από ένα διάστημα νέα κόλπα προστίθενται στην τρομακτική ατζέντα της ταινίας, με το λύγισμα μιας πόρτας να είναι ένα από τα καλύτερα για εκείνη την εποχή. Ενδεχομένως το πιο τρομακτικό στοιχείο είναι η σταδιακή απορρόφηση της Eleanor από το σπίτι, που παντρεύει μαεστρικά μεταφυσικό και ψυχολογικό τρόμο. Ειδικά το τελευταίο 20λεπτο θα σας καθηλώσει όταν και το σασπένς δεν διακόπτεται από διαρκείς σειρές φιλοσοφικών διαλόγων που έχουμε απολαύσει σε προηγούμενα σημεία. Καλές για την εποχή ερμηνείες, πετυχημένη χημεία χαρακτήρων, καλογραμμένοι διάλογοι και γνήσια ατμόσφαιρα τρόμου υποβοηθούμενη από την ασπρόμαυρη φωτογραφία συνθέτουν μια πρωτοποριακή για την εποχή ταινία που παραμένει γοητευτική μέχρι τις μέρες μας. Είναι μάλιστα μια από εκείνες τις ταινίες που διδάσκουν την τέχνη του τρόμου χωρίς την χρήση του gore…

Εθιστική αφήγηση, καλογραμμένο σενάριο, ενδιαφέροντες διάλογοι μεταξύ των πρωταγωνιστών με φιλοσοφικό ενίοτε περιεχόμενο, τρομακτικά ηχητικά εφέ, γνήσια ατμόσφαιρα τρόμου των κλασικών 60s.

Σήμερα ίσως φανεί παρωχημένο σε μερικούς νεότερους ηλικιακά θεατές που δεν έχουν ανακαλύψει την έννοια «ατμόσφαιρα» που έβγαζαν πολλές παλιές ταινίες τρόμου.

Η αρχική σεκάνς ανασκόπησης των μακάβριων γεγονότων που αφηγούνται το πώς στοιχειώθηκε το αρχοντικό.
Η παραγωγή τρόμου από απειλητικούς, απόκοσμους ήχους.
Η τρομακτική θέαση μιας γυναίκας στον φεγγίτη.
Η τρομακτική σκηνή με την πόρτα που λυγίζει προς τα μέσα παγώνοντας το αίμα των πρωταγωνιστών που την παρακολουθούν έντρομοι.