Είναι αλήθεια ότι στη σκηνή του τρόμου το θέμα «εισβολή στο σπίτι» μας έχει δώσει μερικές πολύ καλές έως αριστουργηματικές ταινίες που έχουν γράψει ιστορία με χρυσά γράμματα στο horror genre. Τι να πρωτοθυμηθούμε… «The Last House on the Left» (1972), «Black Christmas» (1974), «When a Stranger Calls» (1979), «Funny Games» (1997), «Them» (2006), το πιο πρόσφατο «You’re Next» (2011)…όπα γιατί θα τα γράψω όλα! Σ’ αυτή την χαλαρή «υποκατηγορία» ανήκει και το «The Purge», ένα ιδιόμορφο φιλμ που με την πρωτότυπη υπόθεσή του προκαλεί ένα ζωηρό ενδιαφέρον να το παρακολουθήσουμε.
Τι μας λέει λοιπόν το «The Purge»; Βρισκόμαστε στο κοντινό μέλλον, τουτέστιν στο 2022, και χώρα δράσης είναι οι ΗΠΑ (ποια άλλη!). Η κοινωνία των ΗΠΑ έχει αναδιοργανωθεί από κάποιους ασαφείς «Ιδρυτές Πατέρες» χάρης στους οποίους η ανεργία και η εγκληματικότητα έχουν σχεδόν εξαλειφθεί. Ο τρόπος που επιτεύχθηκε αυτό είναι εξαιρετικά πρωτοποριακός (και προφανώς μη ρεαλιστικός). Κάθε χρόνο, μία συγκεκριμένη μέρα, επιτρέπεται οποιοδήποτε έγκλημα με ελάχιστους περιορισμούς που προστατεύουν κυρίως τις υψηλόβαθμες ελίτ κυβερνητικών αξιωματούχων. Για αυτές τις δώδεκα ώρες δηλαδή, μπορεί κανείς να σκοτώσει όποιους και όσους θέλει μένοντας ατιμώρητος. Οι κρατικές αρχές αδρανοποιούνται εντελώς για το διάστημα 19:00-07:00 εκείνη τη μοναδική ημέρα.
Αναμενόμενα, αυτή την ημέρα της «Κάθαρσης» σημειώνονται τρομερές αιματοχυσίες στους δρόμους. Το σκεπτικό πίσω από αυτή την πρακτική είναι να βγάζει ο κόσμος όλη την συσσωρευμένη οργή του μία και μόνο μέρα αλλά να παραμένει ήσυχος τις υπόλοιπες μέρες του έτους. Και φυσικά το εν λόγω σύστημα φαίνεται να δουλεύει μια χαρά έχοντας την υποστήριξη όλου του «πολιτισμένου» αστικού κόσμου. Φυσικά τα θύματα της υπόθεσης είναι οι φτωχοί, οι απροστάτευτοι, οι εγκαταλελειμμένοι στους δρόμους ζητιάνοι, ικέτες και παρεμφερείς παρίες της κοινωνίας. Όταν λοιπόν ένας άστεγος εισέρχεται στην κλειδαμπαρωμένη κατοικία της πλούσιας οικογένειας Sandin, οι διψασμένοι για αίμα διώκτες του απειλούν να εισβάλλουν στο σπίτι και να τους σκοτώσουν όλους. Ο πατέρας (Ethan Hawke) αρχικά θέλει να συνεργαστεί για την ασφάλεια της οικογένειάς του και να παραδώσει τον άστεγο αλλά η απροθυμία των υπόλοιπων μελών μετατρέπει τη βραδιά σε εφιάλτη. Οι μασκοφόροι εισβολείς μπουκάρουν στο σπίτι και ακολουθεί μακελειό.
Σχετικά με τις μάσκες που φορούν οι εισβολείς στο φιλμ, εξετάστηκαν πάνω από 100 μάσκες προτού καταλήξουν στις συγκεκριμένες!
Μέσα από αυτή την γοητευτική ιδέα, το δυστοπικό «The Purge» προσπαθεί να περάσει ποικίλα κοινωνικά και ηθικοπλαστικά μηνύματα. Οι κοινωνικές, ταξικές και φυλετικές διακρίσεις επισημαίνονται αρκετά συχνά στη διάρκεια των γεγονότων. Το γεγονός ότι ο κυνηγημένος άστεγος που βάζει τους Sandin σε περιπέτειες είναι νέγρος μάλλον δεν ήταν τυχαίο. Η αμφισβήτηση θεσμών και παραδόσεων με τάσεις ανυπακοής και εφηβικής «επανάστασης» απεικονίζεται μέσα από την αντίδραση των παιδιών της οικογένειας ενάντια στις αντιλήψεις που οι γονείς τους θεωρούν «σωστές» και κοινωνικά απαραίτητες όπως η αιματηρή βραδιά της Κάθαρσης που επιτρέπει τον στιγμιαίο εξαγνισμό από τον συσσωρευμένο θυμό και την θέληση για βία προς όφελος μιας σταθερά ειρηνικής κοινωνίας. Από τα εγειρόμενα θέματα, τους διαλόγους και τις συμπεριφορές των πρωταγωνιστών, προκύπτουν περαιτέρω κοινωνικοί προβληματισμοί αλλά δεν νομίζω ότι αξίζουν εκτεταμένης ανάλυσης αφού ο τρόπος που προσεγγίζονται, αποδεικνύεται πρόχειρος και απλοϊκός στις περισσότερες περιπτώσεις, χωρίς την κατάλληλη περιποίηση ώστε να εξυψώσει τις ιδεολογικές προεκτάσεις σε σοβαρά και υπολογίσιμα επίπεδα. Με άλλα λόγια η ταινία προσπαθεί να φανεί «βαθιά» και «ψαγμένη» αλλά αποτυγχάνει οικτρά.
Το «The Purge» προσπαθεί να διατηρήσει το ενδιαφέρον ακολουθώντας την συνηθισμένη τακτική της σοκαριστικής και εντυπωσιακής οπτικά βίας. Με άλλα λόγια οι θανατηφόροι πυροβολισμοί, οι αιματοβαμμένες μαχαιριές και οι καλοζυγισμένες τσεκουριές αξιοποιούνται αφειδώς ως στυλοβάτης του θεάματος που προσφέρει το φιλμ. Το πρόβλημα είναι ότι μερικές φορές η δράση είναι μη πιστευτή και πρόχειρα δομημένη. Ο πρωταγωνιστής Ethan Hawke μοιάζει υπερβολικά δυνατός καθαρίζοντας σχετικά εύκολα πολλούς εισβολείς οι οποίοι κάνουν ότι μπορούν για να…αστοχήσουν όταν τον αντιμετωπίζουν. Επιπλέον, το μπαγιάτικο κλισέ των «από μηχανής θεών» που σώζουν την κατάσταση εμφανίζεται με εκνευριστική συχνότητα σε απελπιστικά προβλέψιμες σκηνές. Από τις πρώτες σκηνές βίας στο σπίτι των Sandins «ξέρεις» ότι από δω και στο εξής πάντα θα προκύπτει ένας σωτήρας για κάθε θύμα της οικογένειας που κινδυνεύει. Έλεος πια!
Σεναριακοί παραλογισμοί όπως η υπερβολικά εύκολη αλλαγή στάσης του πατέρα Hawke για την «χρήση» του πληγωμένου άστεγου σίγουρα δεν πείθουν. Το φινάλε αμφιταλαντεύεται μεταξύ προβλεψιμοτήτων και λίγων έξυπνων ατακών. Δεν είναι το καλύτερο δυνατό αλλά η μεγαλύτερη ζημιά έχει ήδη γίνει από τις προηγούμενες προχειρότητες. Εν τέλει, το «The Purge» παρότι δημιούργησε τις προϋποθέσεις για ένα ηρωικό μπάσιμο στη σκηνή του τρόμου, δυστυχώς κατέρρευσε από δικά του λάθη και απώλεσε την ευκαιρία να ξεχωρίσει από την πλειονότητα των κλισαρισμένων, σύγχρονων ταινιών τρόμου. Δεν είναι κακή ταινία αλλά δεν μπορεί και να ξεφύγει από το όριο της μετριότητας. Ας ελπίσουμε το sequel που είναι στα σκαριά, να τα καταφέρει καλύτερα.
