Ένα ατού που μπορεί κανείς εύκολα να παρατηρήσει στις ταινίες του μεγάλου John Carpenter είναι η μεγάλη διαφοροποίηση μεταξύ αυτών. Πράγματι ο Αμερικάνος σκηνοθέτης επιδεικνύει εξαιρετική ευελιξία στη φιλμογραφία του δημιουργώντας ιδιαίτερες και πρωτότυπες ιστορίες που συναρπάζουν και κάθε φορά έχει να σου προσφέρει κάτι διαφορετικό. Το «They Live» αποτελεί μια φρέσκια για την εποχή και πάντα επίκαιρη ιδέα.
Κινούμενος σε sci-fi/horror πεδία ο Carpenter οικοδομεί ένα μοναδικό φιλμ αξιοποιώντας ως υλικά κατασκευής τις υπέρμετρες καταναλωτικές τάσεις του αναπτυγμένου δυτικού κόσμου, το πάντα συναρπαστικό θέμα των εξωγήινων επισκεπτών στη Γη, τις θεωρίες συνωμοσίας περί μηχανορραφιών μιας κεκαλυμμένης ελίτ για εγκαθίδρυση της εξουσίας της εις βάρος των μαζών, την πάλη των τάξεων και τις κοινωνικές αντιθέσεις, τα υποσυνείδητα μηνύματα, την κρατική καταστολή και με προσθήκη συνεχούς δράσης στέλνει το δικό του επαναστατικό μήνυμα στους θεατές. Ο τρόπος που όλα αυτά αναμειγνύονται είναι τόσο τρελός αλλά και τόσο γοητευτικός ταυτόχρονα!
Όταν ένας άνεργος εργάτης καταφτάνει στο Los Angeles και πιάνει δουλειά σε μια οικοδομή, δεν φαντάζεται ούτε στα πιο τρελά του όνειρα τα συγκλονιστικές ανακαλύψεις στις οποίες πρόκειται να προβεί. Αρχικά διαπιστώνει την ύπαρξη μιας μυστικής οργάνωσης που προσπαθεί να διαδώσει μηνύματα περί ενός ασαφούς εχθρού που επιδιώκει την υποταγή των ανθρώπων. Όταν το άντρο της εν λόγω οργάνωσης διαλύεται από μια ισοπεδωτική έφοδο των αστυνομικών δυνάμεων, ο εργάτης ανακαλύπτει μέσα στα ερείπια μια κούτα με γυαλιά ηλίου. Κάποια στιγμή που φοράει ένα απ’ αυτά διαπιστώνει σοκαρισμένος ότι ο κόσμος δεν είναι αυτός που φαίνεται.
Τα περιοδικά, οι διαφημιστικές πινακίδες και άλλες εικόνες του αστικού περιβάλλοντος κρύβουν μηνύματα όπως «μην αμφισβητείτε την εξουσία», «υποταχθείτε», «καταναλώνετε» και παρόμοιας φύσης εντολές. Ακόμη πιο shocking όμως είναι η διαπίστωση πως μερικοί άνθρωποι είναι στην πραγματικότητα εξωγήινοι και…ζουν ανάμεσά μας φθείροντας τους ανθρώπους (π.χ. οι εξωγήινοι παίρνουν επαγγελματικές προαγωγές ενώ οι θνητοί χάνουν παρόμοιες ευκαιρίες).
Όλα αυτά τα βλέπει μόνο φορώντας τα συγκεκριμένα γυαλιά! Σύντομα όμως γίνεται αντιληπτός από τους εξωγήινους οι οποίοι των καταδιώκουν με κάθε μέσο. Ο ήρωάς μας αποκαλύπτει σ’ έναν συνάδελφό του το τρομακτικό μυστικό και οι δύο εργάτες αναζητούν την οργάνωση που έφτιαξε τα γυαλιά και πολεμούν μαζί της για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας από την αφανή σκλαβιά που προωθούν οι εξωγήινοι.
Η περίφημη σκηνή του καυγά μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών επρόκειτο να διαρκέσει 20 δευτερόλεπτα μόνο, αλλά ύστερα από επιμονή των δύο ηθοποιών και τον ενθουσιασμό του Carpenter για την προσπάθειά τους, ξεπέρασε τελικά τα 5 λεπτά!
Σενάριο πραγματικά παρανοϊκό. Το «They Live» είναι η χαρά του κάθε συνωμοσιολόγου. Διότι μπορεί όντως η ταινία να λέει ορισμένες αλήθειες όπως π.χ. για τον παράλογο καταναλωτισμό των σύγχρονων αστικών κοινωνιών, αλλά ποιος συνωμοσιολόγος ή ουφολόγος δεν θα λατρέψει την τεράστια πλεκτάνη που εξυφαίνεται από τους εξωγήινους του Carpenter; Εννοείται βέβαια ότι δεν χρειάζεται να είστε ένα από τα δύο (ή και τα δύο) για να συμπαθήσετε το «They Live» αφού αποτελεί μια πολύ ευχάριστη ταινία, με πλούσια δράση, ταχύ ρυθμό και σεναριακές εκπληξούλες που καθηλώνουν.
Ο τρόμος εδώ παράγεται όχι από τις συνήθεις τακτικές ταινιών τρόμου (απότομα πετάγματα, gore κλπ) αλλά από την ανατριχιαστική ανακάλυψη του πρωταγωνιστή. Άλλο στοιχείο που καρφώνεται στο μυαλό είναι οι ίδιες οι μορφές των εξωγήινων μέσα από την οπτική των ειδικών γυαλιών. Πρόκειται για παραμορφωμένες σκελετόφατσες που είτε θα λατρέψεις είτε θα μισήσεις θεωρώντας τες εντελώς γελοίες και απογοητευτικές. Προσωπικά πάντως -και επειδή η διάθεση της ταινίας δεν είναι απαλλαγμένη από κωμικά στοιχεία- τις καταευχαριστήθηκα! Ωστόσο, όσο φιλικά κι αν είμαι πρόθυμος να σταθώ απέναντι στο «They Live», πρέπει να ομολογήσω ότι οι ερμηνείες είναι ελαττωματικές όπως και κάποιες σκηνές ξυλοκοπήματος που μοιάζουν εντελώς πρόχειρες και ψεύτικες.
Επίσης το φινάλε αποκαλύπτει μια βιασύνη ή προχειρότητα εκ μέρους του Carpenter. Σίγουρα περιμέναμε κάτι μεγαλύτερο και πιο εμπνευσμένο από αυτό που πρόσφερε ο Αμερικανός. Κατά τα’ άλλα έχουμε να κάνουμε με ένα κλασικό φιλμ του Carpenter που ο χρόνος το δικαίωσε. Παρά τις ανάμεικτες κριτικές παραμένει κλασικό και ιδιαίτερα αγαπητό στους λάτρεις της sci-fi/horror σκηνής.
Θετικά: Ευρηματική κεντρική ιδέα, πλούσια δράση, συνωμοσιολογική ατμόσφαιρα, κωμικές πινελιές.
Αρνητικά: Προβληματικές ερμηνείες, ανεπαρκές φινάλε.
Συμπέρασμα: Ένα από τα πιο αλλόκοτα και ευρηματικά φιλμ του John Carpenter.
Βαθμός:
Gore:
👆 Οι καλύτερες σκηνές (spoilers):
- Η τρομακτική διαπίστωση περί εξωγήινων ενταγμένων στην ανθρώπινη κοινωνία και ύπουλων διαβρωτικών μηνυμάτων.
- Ο σκληρός καυγάς μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών εργατών. Ok, το ξύλο που πέφτει είναι κάλπικο αλλά η όλη σκηνή επιβεβαιώνει την υποβόσκουσα κωμική διάθεση της ταινίας που δεν πρέπει να πάρουμε και 100% σοβαρά.